Społeczny wymiar lasów

Prezentujemy wystąpienie Bolesława Tejkowskiego na konferencji zorganizowanej przez Uniwersytet Warszawski pt. Społeczny wymiar lasów.

 

Konferencja naukowa - Społeczny wymiar lasów

Warszawa, 22 kwietnia 2005 roku
Sala Senatu Uniwersytetu Warszawskiego

Wypowiedź
Bolesława Tejkowskiego
Przewodniczącego Polskiej Wspólnoty Narodowej

Dziękuję Panu Rektorowi Uniwersytetu Warszawskiego profesorowi doktorowi habilitowanemu Piotrowi Węgleńskiemu i Panu Dyrektorowi Generalnemu Lasów Państwowych doktorowi inżynierowi Januszowi Dawidziukowi za zaproszenie na konferencję naukową „Społeczny wymiar lasów”, mającą doniosłe znaczenie dla  Polski.

Podobne znaczenie miała poprzednia konferencja „Polskie lasy i leśnictwo w Europie”, obradująca 29 listopada 2004 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim. Z satysfakcją zapoznałem się z jej bogatym dorobkiem.  

Moim zadaniem jest przedstawienie propozycji Polskiej Wspólnoty Narodowej w sprawie lasów i leśnictwa. Wiemy, że ekosystemy leśne są ważnym elementem w organizacji przyrody i funkcjonują zgodnie z jej prawami. Zdajemy sobie sprawę z wielofunkcyjności lasów, z ich roli produkcyjnej, ochronnej, społecznej. Las żywi, chroni, dostarcza budulca i opału, wpływa na zdrowie, na czystość powietrza, wody i gleby. Lasy są zatem cennym dobrem narodowym, dobrem wspólnym całego Narodu, wszystkich obywateli. Wiemy, że bez lasów niemożliwe jest na dłuższą metę istnienie Człowieka, Narodu, Ludzkości. Ale nie wie o tym większość społeczeństwa oraz niepokojąco duża liczba polityków – decydentów. Wprawdzie wiedzą o tym prawie wszyscy uczeni, ale nie dysponują wystarczającymi wynikami badań naukowych, rozeznających w pełni fenomen lasu i jego fundamentalną rolę dla przyrody nieożywionej, dla przyrody żywej, dla społeczności ludzkiej.

Dlatego naszym pierwszym postulatem jest rozwój nauk leśnych w ramach rozwoju nauk przyrodniczych, zwiększenie ilości badań naukowych oraz zapewnienie ogólnospołecznej edukacji. Rolą polityka nie jest ingerowanie w naukę, bowiem w wolności rodzi się prawda i obumiera fałsz. Rolą polityka jest stawianie nauce zadań i zapewnienie nauce środków finansowych.

Dlatego naszym drugim postulatem jest zwiększenie wydatków na naukę z obecnych 0,35% budżetu Państwa do 6%, jako że rozwój nauki jest najkrótszą drogą do wzrostu gospodarczego i dobrobytu, do zrównoważonego rozwoju, zachowującego równowagę między celami ekonomicznymi, społecznymi i ekologicznymi chroniącymi jakość środowiska naturalnego. Udowodniła to współczesna Finlandia – Kraj wielkich lasów, wielkiej nauki i wielkiej technologii – przeznaczająca na naukę 10% swojego budżetu.

Naszym trzecim postulatem, wynikającym bezpośrednio z wielofunkcyjności i konieczności istnienia lasów, jest zachowanie ich państwowej czyli wspólnotowej własności. Najkorzystniejsze jest utrzymanie obecnego stanu własności: 90% lasów państwowych i 10% lasów prywatnych. Nie wchodzi więc w rachubę ani prywatyzacja ani reprywatyzacja lasów. Ideologiczny dogmat totalnej prywatyzacji jest równie szkodliwy co i fałszywy, podobny do dogmatu totalnego upaństwowienia w poprzednim ustroju. Istnieje w tej kwestii rozbieżność między nazbyt skorym do prywatyzacji politycznym środowiskiem decydenckim a środowiskiem naukowym i środowiskiem leśników. Rozbieżność ta będzie tym mniejsza, im bardziej wartościowe intelektualnie będzie polityczne środowisko decydenckie, liczące się z uczonymi i leśnikami.

Naszym czwartym postulatem jest zwiększenie do 2015 roku zalesienia Polski z obecnych 29% jej powierzchni do 34%, przy uwzględnieniu powiększenia drzewostanu liściastego. Jest to optymalna dla Polski lesistość, zapewniająca pełną realizację wielofunkcyjności lasów, gwarantującą ich zrównoważone użytkowanie umożliwiające  stały przyrost masy drzewnej i ponad  stuletniego drzewostanu.

Naszym piątym postulatem jest wprowadzenie krajowego planowania przestrzennego, chroniącego grunty leśne, rolne i bagienne oraz  brzegi wód przed zabudową.

Szacunek do lasu nie wynika u nas – Polaków wyłącznie z przesłanek rozumowych. Sentyment do lasu, a nawet kult lasu wynika również z przesłanek uczuciowych. Wynika z naszej pierwotnej cywilizacji słowiańskiej, która być może tak kodowała w nas potrzebę ochrony lasu. Wierni słowiańskim, polskim tradycjom, sformułowaliśmy Narodowe Zasady Moralne, z których przytoczę punkty 2 i 25:

- „Szanuj i poznawaj Wszechświat, którego jesteś cząstką, bądź z Nim w twórczej jedności i zgodzie”
- „Szanuj i chroń Przyrodę, z którą stanowisz jedność, nie powoduj Jej cierpienia i niszczenia”

Zasady te są niewątpliwie pomocne w kształtowaniu właściwej intelektualnej i emocjonalnej postawy wobec lasu, wobec całej przyrody.

Bolesław Tejkowski